n droeve dag

16 januari.

Gistermiddag zijn we na een busrit van 6 uurtjes aangekomen in de hektiek van P.P. Wat een wereld van verschil met alles wat we onderweg gezien hebben. En wat n contrasten hier in de stad.... grote suv's...bedelende kinderen, de bijenkorf maar dan heet die hier anders, mensen wonen in flats die rijp zijn voor de sloop: bouwvallen. We hebben nog niet eerder in een aziatisch land zo vaak een doek voor onze mond gehouden ter bescherming tegen stof en uitlaatgassen.

Vandaag hebben we Lux verblijdt met een dagtrip; hij heeft ons gister voor een nice price ( maar alleen omdat ik van Thea had gehoord wat hier zon beetje een normale ritprijs is) naar ons hotel gebracht vanaf de busstop.
Hij was jarig en we vonden het een mooi verjaardagscadeau. ..
voor 20 usd een dag naar Killing Fields en de Tuol Sleng gevangenis, wat nu een museum is.

Iedereen die P.P. bezoekt moet hieraan een bezoek brengen; DIT MAG NOOIT VERGETEN WORDEN!

Wat een verschrikkingen hebben hier in ruim 3 jaar tijd plaatsgevonden! Een derde van de cambodjaanse bevolking is omgekomen tijdens het Rode Khmer regime, men vermoordde zijn eigen volk...
Iets ergers is er in de wereld in mijn ogen niet gebeurd.

Misschien toch handig om iets over de Rode Khmer te vertellen. Cambodja werd eind jaren 60 betrokken bij de Vietnamoorlog. De Amerikanen zijn samen met de Vietnamezen t land binnengevallen om communisten uit Vietnam te vermoorden. De Rode Khmer heeft toen t land bevrijd. In eerste instantie waren de Cambodjanen blij met de overwinning. Later bleek dat Pol Pot streefde naar een communistische boerenstaat. Hij wilde dit zo snel mogelijk realiseren, sneller dan alle andere communistische landen. Zijn idee was om elke vorm van moderniteit uit te vegen uit de dagelijkse samenleving. Die moest bestaan uit boeren en fabrieksarbeiders.

Tuol Sleng was een oude middelbare school in P.P. In 1975 is van de school een gevangenis gemaakt: S21. Hoewel over t hele land gevangenissen waren, was S21 t centrum. Slechts 7 personen hebben de verschrikkingen die hier plaatsvonden, overleefd. Op n bepaald tijdstip werden er wel 100 mensen op n dag omgebracht.
Deze mensen kwamen terecht in massagraven op de Killing Fields, 15 km buiten de stad. Enkele gevangenen zijn begraven rond de school, lang niet alle graven zijn gevonden.

In deze gevangenis hebben verschrikkelijke mishandelingen plaatsgevonden onder erbarmelijke omstandigheden.
Er zijn 4 gebouwen.
In het eerste gebouw waren de ondervragingsruimtes. Deze waren voor invloedrijke mensen. Er hangen foto's van hoe de Vietnamezen de laatste14 gevangenen vonden. Mensen werden dag en nacht ondervraagd over hun betrokkenheid bij de KGB of CIA. Als ze ontkenden bleven de martelingen doorgaan. Bekenden ze dan werden ze vermoord.
Als er een familielid werd overgebracht naar S21 dan moest de hele familie mee, ook de kinderen. Met 7 overledenen kun je je voorstellen wat er met deze families is gebeurd...

In de oude lokalen hangen duizenden foto's. Deze werden genomen als de mensen binnenkwamen. De foto's werden bewaard met een uitvoerige levensbeschrijving en familierelaties. Nu zijn de foto's het bewijs voor mensen dat hun familieleden er zijn geweest.

In 3 dagen tijd werden de Cambodjanen de stad uitgeloodst onder t mom dat de stad door de Amerikanen gebombardeerd zou worden: dat was een fabel maar dat wist niemand.

Er hangen aangrijpende schilderijen, gemaakt door een van de overlevenden. Hij heeft kunnen overleven omdat hij schilderijen moest maken van de mensen die op t platteland aan t werk waren. De schilderijen laten zien hoe mensen gemarteld werden. ( niet verder lezen als je de details niet wilt weten)
Mensen kregen een lap voor hun gezicht waar water over heen werd gegooid, ze konden dan geen ademhalen.
Mensen kregen water via hun neus toegediend als ze onderste boven hingen.
Mensen werden, met handen op de rug gebonden, aan een galg gehangen. Het touw werd bevestigd aan t touw waarmee de handen op de rug gebonden waren. Ondenkbaar. ..ze verloren het bewustzijn van de pijn en werden dan in een bak met vuil water gehouden, zodat ze weer bij bewustzijn kwamen. Op die manier konden de martelingen weer doorgaan.
Mensen werden gemarteld door schorpioenen op hun lichaam te zetten.
Vrouwen werden gemarteld door hun tepels te klemmen met bepaalde gereedschappen.

De regels waren dat mensen geen geluid mochten maken dus ook niet huilen, ook niet tijdens de martelingen. Dat was dan weer een reden om nog meer te martelen. Ook mocht er geen woord gewisseld worden.

In 1979 werd Cambodja door Vietnam bevrijd van de Rode Khmer. Pol Pot is eind jaren 90 gestorven, de bevolking heeft hem nooit kunnen veroordelen voor zijn gruweldaden.

We hebben de Killing Fields met een audiotour bezocht, in het nederlands!
Afgrijselijk wat de mensen in die tijd hebben moeten doorstaan: geen wonder dat er zoveel mensen zijn gestorven. Was het al niet in de gevangenis omdat ze niet deden wat ze moesten doen (praten), dan overleden ze op het platteland onder ontberende omstandigheden.
We hebben allebei tranen gelaten omdat wat je ziet, zo onmenselijk.

We laten de dag bezinken op t terras, op de 2e etage, van ons heerlijke Alibi guesthouse. T is weer echt thuiskomen na zo' n dag. Even verderop is een groot park wat tegen de avond gebruikt wordt door de Cambodjanen om te bewegen; sommigen lopen alleen maar snelle rondjes op de geasfalteerde paden, anderen volgen een work-out op vlotte muziek....een ontmoetingsplek. ...

Morgen doen we t rustig aan.